Samotni w Himalajach.

Nadzieja zgasła. Nie powtórzą się niezwykłe ucieczki z strefy śmierci takie jak Andrzeja Czoka z Noszaka czy Wojtka Kurtyki z lśniącej ściany Gasherbruma IV. Zawsze zazdrościłem moim rodzicom, że w latach ‘80 mogli przeżywać największe sukcesy Polskiego Himalaizmu. Mogli niecierpliwie czekać na wieść o zdobyciu kolejnego szczytu czy pokonania kolejnej drogi, która wykraczała poza granice ludzkiej wyobraźni. Mogli cieszyć się z sukcesów i podziwiać niezwykłe wyczyny w Himalajach i Karakorum. Mogli oglądać w telewizji i czytać w gazetach relacje pełne niezwykłych słów, o ogromnych przestrzeniach, gdzie osiągnięcie szczytu było wspaniałe, a bliskość nieba była przerażająca. Moje marzenie się spełniło. We wtorek byliśmy świadkami nadludzkiego wyczynu, które miało zakończyć się inaczej... Co ostatecznie przesądziło, że dwóch rodaków pozostało na zawsze na Broad Peak? Nie dowiemy się nigdy. Góry milczą, a wszystko co milczy nadaje się do przechowania ludzkich tajemnic. 

To właśnie pragnienie życia, marzenia i niewytłumaczalna miłość zaprowadziła ich tak wysoko. Igrając na krawędzi życia i śmierci, znaleźli tam – wolność, potrzebną jak chleb. Wielu z nas tego nie zrozumie, bo tracąc góry tracimy coś z swojego człowieczeństwa. To one uczą nas, że w życiu najpiękniejsze rzeczy mamy za darmo. Dzięki im możemy zrozumieć, że na co dzień żyjemy tak nienaturalnie, tak schematycznie i czas upływa nam pomiędzy palcami i często zostajemy z niczym. Bez marzeń, pragnień czy uczuć. Dotyka nas pustka. To właśnie góry najlepiej uczą, że nie wszystko na tym świecie da się racjonalnie wytłumaczyć.

Nie szukajmy przyczyn tej tragedii i nie osądzajmy nikogo. Doskonale ich rozumiem i jestem pewien, że nigdy nie poddaliby mając wymarzony szczyt na wyciągnięcie ręki. W górach najbardziej niezwykłe, nie jest osiągnięcie szczytu tylko sama droga na niego. Pozwólmy im w spokoju wspinać się po niebiańskich Himalajach i pamiętajmy o nich jako o Zwycięzcach. Którzy z ogromną pasją dokonali rzeczy, które dla wielu nie mieszczą się w granicach wyobraźni. Bądźmy dumni.

Na takie chwile najlepiej nadają się książki. W jednej z nich znalazłem piękne słowa syna Jerzego Kukuczki – Wojtka. 

„Imponuje mi to – mieć taką pasję i poczucie sensu tego, co się robi, żeby stawiać na szali własne życie. Moim zdaniem to największe poświęcenie, bo nie ma nic cenniejszego niż własne życie.” 

Taki pełen refleksji post napisał jeden z internautów /o nicku "kiju"/ na łamach forum Onetu, pod jednym z artykułów informujących, że dwóch polskich alpinistów - Maciej Berbeka i Tomasz Kowalski - zostało uznanych za zmarłych zaraz po tym jak dokonali pierwszego zimowego wejścia na szczyt Broad Peak w Himalajach. Poza ww. dwójką pierwszego zimowego wejścia dokonali również dwaj inni polscy alpiniści - Adam Bielecki i Artur Małek, którym po udanym ataku szczytowym udało się zejść bezpiecznie do bazy. Spodobały mi się te słowa "kija", bo moim zdaniem kryje się w nich wiele prawdy nt. gór.

Wiadomość o uznaniu wspomnianej dwójki naszych alpinistów za zmarłych wywołała we mnie mieszane uczucia. Z jednej strony jestem pełen podziwu dla dokonań ludzi, którzy wspinają się na niedostępne dla innych ośnieżone górskie szczyty często ryzykując przy tym własnym zdrowiem i życiem. Nie wątpię, że zimowe zdobycie szczytu położonego przeszło 8 km nad poziomem morza to wielkie osiągnięcie. Czy jednak warto dla takiego sukcesu poświęcić własne życie? Nie wiem, ale chyba nie to miał Stachura na myśli gdy śpiewał te słowa...

Inna rzecz w tej sprawie jeszcze bardziej skłania mnie do refleksji - wiadomo, że wyszło czterech, ale wróciło tylko dwóch... wiadomo też, że każdy z nich wracał osobno...

Nie mam żadnego doświadczenia w zdobywaniu himalajskich szczytów. 

Może faktycznie oddzielne zejście każdego alpinisty po wyczerpującym ataku na wysoko położony szczyt to najlepszy sposób na przeżycie - w myśl zasady "radź sobie sam kolego, ja ci nie pomogę, bo wtedy obaj zginiemy". Być może właśnie tak jest... ale dla mnie jest w tym także coś nieludzkiego, coś, co wywołuje mój głęboki sprzeciw - no bo skoro wychodzą razem, a nie w pojedynkę, to dlaczego w pojedynkę wracają? 

A może już od samego początku wyruszyli razem, ale z wcześniejszym założeniem, że każdy z nich idzie na własną rękę i w czasie zejścia radzi sobie sam? Niewiele jest w mediach informacji na ten temat, a szkoda, bo akurat ten temat mocno mnie interesuje - dlaczego po udanym ataku na szczyt schodzili samotnie?

Nie wiem i pewnie się już tego nie dowiem, czy dwójka alpinistów, której udało się przeżyć, czuje się w jakiś sposób odpowiedzialna za śmierć swoich kolegów, czy też absolutnie nie, bo pojedyncze zejście ze szczytu było już wcześniej ustalone. Może w ogóle nie ma sprawy, bo wysoko w górach można liczyć tylko na siebie, a kto tego nie wie, ten kiep i całkowity dyletant.

W porządku, ale wolę w tym wypadku być dyletantem, niż egoistą, który myśli tylko o własnym przetrwaniu. Wiem jedno - nie chciałbym umierać samotnie w górach, a tym bardziej wysoko w Himalajach. A Maciej Berbeka i Tomasz Kowalski umierali samotnie. I mieli tego świadomość.

Niedawno przeczytałem, że Jacek Berbeka, brat Macieja chce zorganizować latem wyprawę na Broad Peak po to, aby odnaleźć ciała obu alpinistów i godnie ich pochować. Myślę, że to dobry pomysł. Nasi alpiniści zasłużyli sobie na godny pochówek. Ich ciała znajdą wieczny odpoczynek w otoczeniu gór, które ukochali za życia.

"Jutro ruszamy w góry. Kolejna, ale naprawdę wyjątkowa wyprawa życia. Trzymajcie kciuki,bo jest okazja napisać kolejny rozdział historii himalaizmu.  Ale by było..." napisał Tomek Kowalski na swoim blogu. 

Tomek rzeczywiście dopisał kolejny rozdział, ale dla niego był to już rozdział ostatni. 
O czym myślał, gdy samotnie umierał pod szczytem Broad Peak? 

Czy miał wówczas świadomość, że dopisuje ostatni, tragiczny rozdział do historii swego życia? Czy żałował, że właśnie tak się to kończy? A może wcale tego nie żałował... może samotna śmierć w Himalajach jest tym, o czym marzy każdy prawdziwy himalaista?