Polskie "grzechy główne".

Każda epoka ma swe własne cele

I zapomina o wczorajszych snach...

Nieście więc wiedzy pochodnię na czele

I nowy udział bierzcie w wieków dziele,

Przyszłości podnoście gmach!

 Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy,

Choć macie sami doskonalsze wznieść;

Na nich się jeszcze święty ogień żarzy,

I miłość ludzka stoi tam na straży,

I wy winniście im cześć!

Adam Asnyk "Do młodych" /fragment/.

Początek września niesie za sobą zazwyczaj dwa główne tematy medialne: pierwszy z nich to początek nowego roku szkolnego, a drugi to oczywiście kolejna rocznica napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę, co dało początek II Wojnie Światowej. 

Nie ulega wątpliwości, że to Niemcy były w tej wojnie agresorem, a więc stroną atakującą, natomiast Polacy od początku bronili swojej tożsamości i narodowej niepodległości przed niemiecką nawałnicą.

Nic dziwnego, że w czasach powojennych stworzono i długo podtrzymywano stereotyp "dobrego Polaka i złego Niemca", który był skutecznie powielany w mediach. Dotyczy to także dwóch najbardziej znanych powojennych seriali telewizyjnych, tj. "Stawka większa niż życie" oraz "Czterej pancerni i pies".

W latach 60-tych i 70-tych nawet mnie to specjalnie nie dziwiło, gdyż bardzo trudno jest zachować neutralność w stosunku do narodu, który najpierw napadł na nasz kraj, a potem przez 5 lat gnębił go i okupował. Łatwo wówczas nabawić się kompleksów, łatwo też w takich warunkach o antyniemieckie nastroje.

Ale myślę, że minęło już wystarczająco dużo czasu, aby wreszcie skończyć z tym stereotypem i zacząć spoglądać na Niemców chłodnym okiem, pozbawionym emocji wynikających z wojennej traumy.

Dlaczego o tym piszę?

Jakiś czas temu przeczytałem post Urdena, o dość przewrotnym tytule "Pac(y)fizm, czyli jak pacnąć żebyś się nie poczuł pacnięty".

Po przeczytaniu ww. posta miałem mieszane uczucia, toteż na blogu Urdena napisałem tylko krótki i dość ogólnikowy komentarz "Moim zdaniem to jest przejaskrawiona opinia. Coś jest na rzeczy, ale nie w takim stopniu jak to napisałeś w tym poście.".

W odpowiedzi na ten mój komentarz Urden napisał:

"W czym przesadziłem? Że Niemcy jednak są odpowiedzialni za II wojnę światową? Że współczesne metody ekspansji są bardziej zakamuflowane od tych sprzed 40 lat i prowadzą do de facto niewolnictwa, bo żyjąc we własnym kraju pracujesz dla spadkobierców tych, którzy przez ostatnie 300 lat próbowali Twój kraj wymazać z mapy Europy?".

Nie lubię pozostawiać niczego bez odpowiedzi. Ale w tym wypadku nie dało się odpowiedzieć w kilku zdaniach. Dlatego postanowiłem napisać ten post, w którym postaram się uzasadnić ten mój poprzedni komentarz.

A więc - włala.

Otóż nie w tym rzecz, że Urden się całkowicie myli. Rzecz w tym, że moim zdaniem Urden przesadza. A przy tym uparcie trzyma się starej powojennej retoryki upatrując w Niemcach odwiecznych wrogów Polski i Polaków. 

W dodatku Autor nie wiedzieć czemu skoncentrował się na ostatnich 80-ciu latach polskiej historii i to wyłącznie w kontekście stosunków polsko-niemieckich, pomijając te historyczne wydarzenia, jakie miały miejsce znacznie wcześniej, a które w znacznym stopniu rzutują na rolę i znaczenie naszego kraju w czasach obecnych.

Spójrzmy teraz przez chwilę na mapę XVI-wiecznej Europy.

Jeden rzut oka na ww. mapę wystarczy, aby dostrzec, że I Rzeczpospolita była w XVI wieku prawdziwą potęgą w ówczesnej Europie. Sięgała wówczas od morza Bałtyckiego aż po morze Czarne i była większa niż takie kraje, jak Francja, Niemcy, Anglia, czy też Hiszpania. 

Niestety, dwa dalsze wieki to powolny upadek, stopniowe zmniejszanie powierzchni kraju i postępująca utrata suwerenności. Trwało to do końca XVIII wieku, kiedy to I Rzeczpospolita całkowicie zniknęła z mapy Europy i w ogóle przestała istnieć, bowiem ówczesne państwo zostało zwyczajnie całkowicie zagrabione przez swoich najbliższych sąsiadów. 

Nasuwa się wobec tego pytanie - co spowodowało, że w ciągu zaledwie trzystu lat, I Rzeczpospolita z wielkiego i silnego mocarstwa, jakim była jeszcze w XVI wieku przeistoczyła się w kraj, którego w ogóle na mapach Europy nie było? 

Czyja to była wina? Niemców? Austriaków? Rosjan? Turków? Szwedów? Czy może jeszcze innych nacji, jakie w tamtym okresie atakowały i pustoszyły nasz kraj?

Otóż nie - historycy zgodnie twierdzą, że największą winę za ten stan rzeczy ponoszą sami Polacy.

Powszechne rozpasanie, warcholstwo, sobiepaństwo, prywata, a nierzadko także kolaboracja /za pieniądze lub inne dobra/ na rzecz wrogich nam mocarstw - to były główne przyczyny, które w efekcie złożyły się na upadek I Rzeczpospolitej. Można powiedzieć, że są to "polskie grzechy główne", które odbijają nam się złowrogą czkawką także w obecnych czasach.

Dobrze się stało, że wykorzystaliśmy historyczną szansę, jaka narodziła się po I Wojnie Światowej i po 123 latach niewoli Polska odzyskała niepodległość. 

Ale - trzeba to sobie jasno powiedzieć - nie byliśmy już tym samym krajem, jakim byliśmy w okresie I Rzeczpospolitej. Niestety - straciliśmy status europejskiego mocarstwa. 

O losach Europy decydowały już wtedy inne kraje, które w tym czasie urosły w siłę, a nam przypadła rola drugoplanowa, czyli godzenie się z dyktatem światowych i europejskich potęg. W takim kontekście należy postrzegać Traktat Wersalski, a później także Teheran, Jałtę i Poczdam.

A przecież bycie pionkiem w grze to jednak zupełnie inna rola niż bycie laufrem, wieżą czy też hetmanem, chyba nie tylko szachiści się ze mną zgodzą.

II Wojna Światowa i czasy powojenne niczego w tym względzie nie zmieniły, zmieniały się tylko kraje, które nami sterowały; przed wojną była to Anglia i Francja, po wojnie - ZSRR, zaś obecnie są to przede wszystkim Niemcy i USA.

W pełni suwerenni byliśmy tylko za czasów I Rzeczpospolitej, potem już zawsze byliśmy od kogoś zależni, taka jest smutna prawda, którą jednak rzadko można usłyszeć z ust historyków, pewnie dlatego, że nie jest ona dla nas specjalnie budująca.

Toteż dziwią mnie te oskarżenia skierowane pod adresem Niemców - bowiem nie sądzę, aby Niemcy zrobili nam więcej złego niż Rosjanie za czasów byłego ZSRR, którzy oprócz faktycznej likwidacji polskiej inteligencji /deportacje polskiej ludności i masowe wywózki na Sybir, aresztowania i morderstwa popełnione w Katyniu, Charkowie i Miednoje, a także bezpośrednio po wojnie - likwidacja opozycji czyniona rękami NKWD i polskiego UB/, doprowadzili nasz kraj w okresie powojennym do pogłębiającego się zacofania gospodarczego i cywilizacyjnego względem krajów Zachodu.

Obecne Niemcy inwestując w naszym kraju i budując tutaj np. swoje fabryki pośrednio przyczyniają się do nadrobienia wieloletnich zaniedbań cywilizacyjnych pomiędzy Polską, a krajami Zachodu. Jasne, że Niemcy na tym korzystają, bo dzięki temu mają różne ulgi inwestycyjne i tańszą niż u siebie siłę roboczą, ale my także odnosimy z tego niemałe korzyści. 

No ale cóż, nie łudżmy się, nikt tutaj nie przyjdzie i nie rzuci nam wielu miliardów dolarów całkiem za darmo, robiąc to zupełnie bezinteresownie. Cieszmy się, że inne kraje /a właściwie to już nie inne kraje, a wielkie międzynarodowe korporacje, gdyż tak należy na to patrzeć w epoce postępującej globalizacji/ przychodzą tu z własnym kapitałem widząc u nas korzystny interes dla siebie. Tylko w ten sposób możemy stopniowo zniwelować przepaść ekonomiczną, jaka od wielu lat dzieli nas od krajów Zachodu. 

Nie rozumiem też, w jakim celu wciąż stosuje się tę samą powojenną retorykę podsycaną stereotypami i powojennymi kompleksami.

Przecież Niemcy nie wypierają się swojej historii, dobrze wiedzą kto wywołał II Wojnę Światową i kto wtedy z nimi walczył. I my także to wiemy.

Ważne, aby wciąż o tym pamiętać i nigdy o tym nie zapomnieć budując nowy ład w połączonej Europie - a więc nie deptać "przeszłości ołtarzy".

Ale zdejmijmy już wreszcie odium II Wojny Światowej z naszych wzajemnych relacji, wyzbądźmy się kompleksów, stereotypów, wzajemnych uprzedzeń i rozliczania dawnych grzechów. Obyśmy przy okazji pozbyli się także naszych polskich "grzechów głównych".
Zarówno jedno jak i drugie z pewnością pomoże nam w budowie wspólnej Europy, gdzie Polacy będą współgospodarzami i na równi z innymi nacjami będą decydować o swojej przyszłości.