Witaj Wielki Bracie.

Ze zdumieniem przeczytałem, że słynny polski pianista, Krystian Zimerman przerwał niedawno swój koncert w Niemczech, protestując w ten sposób przeciwko nielegalnemu filmowaniu swojego występu przez jednego z widzów, który używał do tego celu smartfonu. 

Okazało się, że maestro przerwał swój występ, bo nie znosi... filmów z zarejestrowanymi koncertami, umieszczonymi na YouTube. Słynny muzyk powiedział wręcz, że "YouTube ogromnie niszczy muzykę".

Czy faktycznie niszczy? Nie wydaje mi się. 

Lubię YouTube i chętnie z niego korzystam. Ale koncertów fortepianowych Zimermana zdecydowanie wolałbym słuchać na żywo.

Co więcej - wydaje mi się, że dla wszystkich koneserów słuchania koncertów fortepianowych jest to oczywiste.

Nie da się ukryć, że obecnie przyszło nam żyć w czasach powszechnego dostępu do urządzeń mających możliwość zapisu wszystkiego, co się dzieje wokół w postaci cyfrowych filmów z równoległym zapisem ścieżek audio i wideo. Taką możliwość mają obecnie nie tylko coraz mniejsze i tańsze, a przez to coraz bardziej powszechne cyfrowe kamery wideo, ale także szereg innych, coraz bardziej powszechnych urządzeń, jak ultrabooki, tablety, rozmaite wyświetlacze, telefony komórkowe, smartfony, itp. urządzenia.

Wszystkie te "elektroniczne cudeńka" sprawiają, że możliwość filmowania stała się powszechnie dostępna praktycznie dla ogółu społeczeństwa. Ludzie na ogół chętnie z tego korzystają rejestrując wokół siebie wszystko to, co ich zdaniem warte jest uwiecznienia i co później może być zapisane w postaci filmów wideo w nieulotnej pamięci swoich elektronicznych gadżetów.

W związku z powyższym coraz bardziej aktualne staje się pytanie, czy ta możliwość powszechnego filmowania stanowi przekleństwo, czy może raczej błogosławieństwo naszych czasów? 

Myślę, że jak zwykle diabeł tkwi w szczegółach, czyli w tym wypadku znajdzie się wiele okoliczności przemawiających ZA i zapewne równie wiele przemawiających PRZECIW.

To, co mi przychodzi w tej chwili do głowy - ZA przemawiać będzie możliwość zarejestrowania wszystkich wydarzeń będących później przedmiotem dochodzenia przez organy ścigania, a także takich niecodziennych zdarzeń jak wypadki losowe, pożary, trąby powietrzne itp. Jeśli dzięki filmom można coś zareklamować/pokazać zainteresowanym ludziom, to rzecz jasna takie coś także przemawia ZA.

PRZECIW zaś przemawiać będzie wspomniany wcześniej przypadek nielegalnej rejestracji koncertów i widowisk oraz - z czego na ogół nie zdajemy sobie sprawy - coraz bardziej powszechna obecność kamer zamontowanych nie tylko na ulicach miast, ale także we wszystkich większych zakładach pracy, instytucjach oraz budynkach użyteczności publicznej, jak banki, dworce czy urzędy.

A więc czy tego chcemy, czy nie, wszyscy jesteśmy permanentnie podglądani. 

Czyli krok po kroku spełnia się wizja Orwella przedstawiona ponad pół wieku temu w "Roku 1984", kiedy to oko Wielkiego Brata śledziło wszystko i wszystkich.  Nie dziwi więc, że "w tych okolicznościach przyrody" można już całkiem śmiało wypowiedzieć sentencję zawartą w tytule tego posta, a więc:

- Witaj Wielki Bracie...

Jak już wcześniej napisałem, reakcja Zimermana mocno mnie zaskoczyła.

No bo czego nasz słynny pianista się obawia? Nagrania koncertu dokonanego smartfonem i potem zamieszczonego na YT? Takie coś ma zniechęcić wielbicieli do słuchania na żywo koncertów fortepianowych lub zakupu płyt? Pusty śmiech mnie ogarnia, bo dobrze wiem jaka jest różnica w odsłuchu dźwięku zarejestrowanego na koncertach za pomocą profesjonalnego sprzętu w porównaniu do amatorskich cyfrowych gadżetów. To trochę tak, jakby porównać pierwsze samoloty skonstruowane na początku XX w. przez braci Wright ze współczesnymi myśliwcami wielozadaniowymi. Wprawdzie jedno i drugie potrafi unosić się w powietrzu, ale chyba tylko ta jedna rzecz łączy te samoloty, zaś wszystko inne dzieli...

Ergo - żaden szanujący się audiofil, wielbiciel słuchania na żywo koncertów fortepianowych prawdopodobnie nawet nie otwiera filmów z zapisem takich koncertów zamieszczonych na YT, bo doskonale zdaje sobie sprawę, że takie nagranie nie jest przeznaczone dla jego uszu. 

A Krystian Zimerman powinien o tym wiedzieć i nie robić niepotrzebnego szumu z powodu jednego włączonego smartfonu. 

Poza tym, moim zdaniem takie demonstracyjne wyjście z koncertu niczego nie zmieni. To jest jak walka z wiatrakami - sprzętu rejestrującego jest obecnie tyle, że nie sposób skutecznie zastopować wszystkich ludzi dokonujących pirackich nagrań za pomocą swoich elektronicznych gadżetów. Tutaj żadne zakazy nic nie pomogą. 

Będąc na grobie Jima Morrisona jeszcze w 1995 roku w paryskim Pere-Lachaise usłyszałem, że jest tam zakaz używania kamer wideo. Pomimo obecności strażników, którzy starali się wyegzekwować ten zakaz, prawie wszyscy posiadacze kamer próbowali zrobić z nich użytek i jak się później okazało - większości udało się nakręcić film z tego miejsca. A metoda była całkiem prosta - gdy jeden zwiedzający próbował kręcić film i strażnicy zwracali mu uwagę na istniejący zakaz, inni w tym samym czasie kręcili swoje filmy bez żadnych przeszkód, bo strażników było - o ile pamiętam - tylko dwóch, a chętnych do nakręcenia filmu z grobu słynnego rockmana - o wiele więcej... 

Słowem: "siła złego na jednego".

Słyszałem, że obecnie nie ma tam już zakazu kręcenia filmów wideo - najwidoczniej po pewnym czasie decydenci zrozumieli, że taki zakaz i tak w efekcie nic nie da.

Teraz inny przykład - swego czasu czytałem wspomnienia znanego polskiego fotoreportera z jego pobytu w Chinach. Chińczykom wcale nie zależało na tym, aby robił zdjęcia jakie chce i gdzie chce, a ponieważ od początku zdawali sobie sprawę z jego profesji, więc już od pierwszego dnia pobytu został poinformowany, że na wykonanie jakichkolwiek zdjęć musi mieć oficjalną zgodę tamtejszych władz. 

Jak pisze, poradził sobie w ten sposób, że aparat nosił zawsze odkryty na piersi, a spust migawki uruchamiał za pomocą wężyka, którego koniec miał ukryty w kieszeniach spodni... z chińskiego zakazu nic sobie nie robił, bo dobrze wiedział, że te jego "pirackie" zdjęcia po powrocie do Europy staną się hitem... i tak właśnie było.

Jaki wynika z tego wniosek?

Możliwość filmowania wszystkiego przez wszystkich jest dziś powszechnym zjawiskiem naszych czasów.

I nie ma co z tym walczyć, ani się na to oburzać, bo w gruncie rzeczy jest to nieuchronne. 

Biorąc to wszystko pod uwagę, Krystian Zimerman wiele by zyskał w moich oczach, gdyby zamiast pochopnie przerywać koncert powiedział do owego niesfornego użytkownika smartfona coś w tym rodzaju:

- mam nadzieję, że po powrocie do domu i wysłuchaniu tego pańskiego nagrania usłyszy pan różnicę; 

jeśli tak, wtedy z pewnością pan  zrozumie, że pański wysiłek okazał się bezcelowy; 

jeśli nie - obawiam się, że w takim przypadku pański pobyt tutaj okazał się równie bezcelowy, co próba zarejestrowania mojego koncertu, a więc zamiast kupowania biletów na kolejne koncerty, radziłbym panu ograniczyć się do oglądania filmów zamieszczonych na YT z koncertów fortepianowych wykonanych za pomocą sprzętu tej klasy, jaki pan obecnie posiada...