Wspomnienie o mojej Babci.

Moja Babcia w okresie swojej nauki w gimnazjum.

Zdjęcie pochodzi z albumu rodzinnego. Zostało wykonane około 1920 r.

W tym roku mija równo 20 lat jak odeszła Moja Babcia,a więc zamiast stosownych życzeń postanowiłem napisać to wspomnienie, które będzie Jej poświęcone.

Moja Babcia była dzielną i niezłomną kobietą twardo zahartowaną przez życie. Praktycznie przez całe swoje życie musiała się zmagać z wieloma przeciwnościami losu.
Bo też życie Jej specjalnie nie rozpieszczało...

Urodziła się na początku XX wieku w niezamożnej i w dodatku wielodzietnej rodzinie.  Jej młode lata przypadły na okres I Wojny Światowej, a zaraz potem była wojna polsko - bolszewicka. Pomimo tych niesprzyjających okoliczności udało Jej się zdobyć średnie wykształcenie. Została polonistką. Wkrótce po podjęciu pracy w szkole w latach 20-tych ubiegłego wieku poznała i poślubiła mojego Dziadka, który był geodetą. Osiedli na kresach wschodnich, co było związane z pracą Dziadka. Tam też doczekali się trójki dzieci i tam zastała Ich II Wojna Światowa. Po kampanii wrześniowej, na mocy tajnego protokołu dodatkowego do paktu Ribbentrop - Mołotow, dokonała się tam sowiecka okupacja kresów wschodnich i coraz bardziej bezpardonowa walka z polską ludnością. Dla mojej Babci były to czasy ciągłych przeprowadzek, gdyż tylko w ten sposób można było uniknąć wywózki na Sybir, co często było praktykowane wobec polskich rodzin, które tam zamieszkiwały. Babcia nie uniknęła jednak ustawicznych represji ze strony sowieckich władz. Podczas jednej z "gościnnych wizyt" oficer NKWD wyjął pistolet i przystawił go do głowy mojego Wujka, który miał wówczas około 10 lat. Żądał ujawnienia, gdzie są schowane pieniądze, których już wtedy dawno nie było...
Widząc to, moja Babcia podeszła do oficera, ujęła jego dłoń z pistoletem i skierowała w swoją stronę, mówiąc po rosyjsku
- nie zabijaj dziecka, jeśli chcesz zabić, to zabij mnie...
Ta bohaterska postawa mojej Babci sprawiła, że oficer NKWD uwierzył w to, że żadnych pieniędzy w domu nie ma i odstąpił.

W 1943 roku mój Dziadek przystąpił do lokalnych oddziałów AK, tj. do Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego, które w czerwcu 1943 roku podjęło czynną walkę zbrojną z niemieckim i sowieckim najeźdźcą. Dzięki wstawiennictwu Dziadka, po pewnym czasie do tej samej formacji przystąpiła także moja Babcia wraz z trójką dzieci.
Niestety, prawdopodobnie 1.12.1943 roku mój Dziadek został schwytany przez jeden z partyzanckich oddziałów Armii Czerwonej, a następnie bez zbędnej zwłoki rozstrzelany w Puszczy Nalibockiej. Pisałem już kiedyś o tym we "Wspomnieniu o Moim Dziadku".

Tego dnia moja Babcia została sama w samym środku wojny, mając troje małoletnich dzieci na utrzymaniu. Ale od tego czasu opiekę nad rodziną mojej Babci sprawował legendarny, wybitny dowódca Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego, podpułkownik, cichociemny - Adolf Pilch, o pseudonimach "Góra" "Dolina". Moja Babcia była w "Zgrupowaniu" sanitariuszką, zaś troje Jej dzieci - łącznikami. Razem z ww. oddziałem moja Babcia dotarła latem 1944 roku do Puszczy Kampinoskiej, gdzie "Zgrupowanie" zostało włączone do Grupy "Kampinos". Grupa "Kampinos" czynnie uczestniczyła w Powstaniu Warszawskim /między innymi w nieudanym ataku na Dworzec Gdański w sierpniu 1944 roku/. Dopiero rozbicie całego oddziału przez wojska niemieckie w bitwie pod Jaktorowem sprawiło, że Babcia razem z dziećmi z konieczności odłączyła się od "Góry - Doliny". Przyłączyła się wówczas do tajnej komórki AK w Skierniewicach i tam udało się Jej załatwić lewe niemieckie papiery, co umożliwiło dalsze życie pod niemiecką okupacją. Po czasowym ulokowaniu dzieci w jednym z sierocińców, Babcia zaczęła prowadzić energiczne poszukiwania Dziadka, bo cały czas wierzyła, że udało Mu się ujść z życiem z Puszczy Nalibockiej po tamtym pojmaniu Go przez sowieckich partyzantów.
Wierzyła w to zresztą do końca życia i nie przyjmowała do wiadomości, że Sowieci wówczas Go rozstrzelali /co do dziś pozostaje jedynie domniemaniem wobec braku świadków zdarzenia - a tych być nie może, skoro Sowieci rozstrzelali wtedy wszystkich pojmanych Polaków/. Jednak gdy poszukiwania Babci okazały się bezowocne,  bo po moim Dziadku jakikolwiek słuch zaginął, Babcia zrozumiała, że musi zająć się dziećmi, stworzyć dla Nich nowy dom. Ponieważ wojna już się kończyła, Babcia podjęła na nowo pracę polonistki w jednej ze szkół na terenie północnej Polski. 

Było tuż po wojnie. Nie były to łatwe czasy dla samotnej kobiety z trójką dzieci. Jednak Babcia wierzyła, że z czasem Dziadek się odnajdzie i już do końca życia nie związała się z żadnym mężczyzną, chociaż kilka osób z mojej rodziny później mi potwierdziło, że miała kilku absztyfikantów, których jednak odprawiła z kwitkiem.

Po pewnym czasie Babcią zaczęło się interesować miejscowe UB, do którego musiały dotrzeć jakieś informacje /zapewne od "usłużnych sąsiadów"/ nt. Jej AK-owskiej przeszłości. Był to okres intensywnych represji członków AK przez nową komunistyczną władzę.
Jednak dzięki niezłomnej postawie mojej Babci, która konsekwentnie  milczała na ten temat i korzystnej opinii z  nowego miejsca pracy, udało Jej się uniknąć aresztowania.

Żyjąc w bardzo skromnych warunkach i często wręcz odejmując sobie od ust, udało się mojej Babci wychować i wykształcić trójkę swoich pociech. Każde ze wspomnianej trójki zdołało ukończyć studia i dzięki temu uzyskać wyższe wykształcenie, co było w latach 50-tych znacznie trudniejszym osiągnięciem niż to jest obecnie.
Po ukończeniu studiów dzieci mojej Babci podjęły pracę zawodową, założyły własne rodziny i rozjechały się po kraju, zaś Babcia kontynuowała pracę polonistki w miejscowej szkole. Zanim przeszła na emeryturę w latach 70-tych, udało Jej się wyedukować dwa pokolenia miejscowej społeczności. Dzięki temu cieszyła się powszechnym szacunkiem i uznaniem, w miasteczku gdzie pracowała była osobą powszechnie znaną i poważaną. Pod koniec życia działała też w lokalnych strukturach miejscowego oddziału ZBOWiD, gdzie dostała się ze względu na swoją kombatancką przeszłość. Babcia do końca życia utrzymywała korespondencję ze swoim dowódcą "Górą" "Doliną" /po wojnie zamieszkał w Anglii/, którego zawsze wspominała bardzo ciepło.

Życie nie rozpieszczało mojej Babci. Może właśnie z tego powodu nie była typem "ciepłej babci" dla swoich wnuków /w tym także dla mnie/. Nigdy nas nie rozpieszczała, a przeciwnie, zawsze była wobec nas surowa i wymagająca, co miałem Jej wówczas za złe. Znacznie później zrozumiałem, że w ten sposób okazywała nam swoją miłość i troskę o naszą przyszłość, chciała nas po prostu przygotować do trudnego i srogiego życia, które stało się Jej udziałem. Dziś wiem, że nas kochała, ale tę prawdę odkrywałem stopniowo, w miarę jak sam dorastałem i pewne sprawy zacząłem postrzegać w zupełnie nowym świetle.

Pomimo tego, że upłynęło już 20 lat jak odeszła, to ja wciąż doskonale pamiętam moją Babcię i to wszystko, co jest z Nią związane.

 
Pamiętam np., że Babcia przy powitaniu często mnie pytała
- no, co tam u ciebie? Wciąż uczysz się życia?

Tak Babciu, wciąż uczę się życia...